Do czego służy regulacja trójna?

Dostawcy mocy regulacyjnej zapewniają zarówno dodatnie, jak i ujemne rezerwy regulacji trójnej: Jako dostawcy dodatniej rezerwy godzinowej, można uwzględnić elektrownie regulacyjne, takie jak biogazownie i elektrownie wykorzystujące biomasę, elektrociepłownie i generatory zapasowe. Ujemną moc mogą również dostarczać energochłonne procesy, na przykład handlu i przemysłu, poprzez zatrzymanie procesów produkcyjnych pompowni lub procesów grzewczych.

Dodatnia rezerwa godzinowa to zdolność rezerwowa, która w sytuacji awaryjnej wyrównuje niedobór na rynku energii elektrycznej oraz dostarcza dodatkowej mocy do sieci lub zmniejsza zużycie energii elektrycznej w celu ustabilizowania jej częstotliwości. Operatorzy sieci przesyłowych wykorzystują ujemną rezerwę godzinową, jeżeli w sieci jest nadmiar energii elektrycznej. Wymaga to szybkiego i znacznego zwiększenia poboru lub zmniejszenia produkcji energii elektrycznej. Moc musi być dostępna w ciągu 15 minut i przyczyniać się do wspierania sieci energetycznej.

W przeszłości głównymi dostawcami rezerw godzinowych były elektrownie gazowe lub elektrownie szczytowo-pompowe, które w ciągu 15 minut potrafią zmienić produkcję, uruchomić lub zatrzymać działalność. Ma to również miejsce w przypadku systemów kogeneracyjnych (CHP), awaryjnych agregatów prądotwórczych, biogazowni i elastycznych odbiorców energii elektrycznej połączonych z siecią w Wirtualnej Elektrowni. Czyli odnawialne źródła energii mogą również uczestniczyć w rynku rezerw godzinowych.

Aby zaoferować rezerwę godzinową regulacji trójnej, dostawcy muszą zapewnić pewną minimalną wydajność, która się różni w zależności od kraju. Zwłaszcza dla mniejszych dostawców, tzw. pooling mocy regulacyjnej jest zatem okazją do sprzedaży godzinowej rezerwy- mocy . W tym celu można połączyć wiele mniejszych, zdecentralizowanych instalacji z Wirtualną Elektrownią i w ten sposób wspólnie sprzedawać moc regulacji trójnej. Takie rozwiązanie jest zawsze bardziej korzystne niż bezpośrednia sprzedaż energii elektrycznej na giełdzie, a w szczególności umożliwia uzyskiwanie dodatkowych dochodów przez elastyczne instalacje, takie jak biogazownie i instalacje wykorzystujące biomasę oraz elektrociepłownie.

Jeżeli instalacja do wytwarzania energii elektrycznej, odbiorca energii elektrycznej lub magazyn energii elektrycznej chce uczestniczyć w rynku bilansujcym (mFRR), musi to uczynić w ramach kwalifikacji wstępnej. W tym przypadku odbiorca usług regulacyjnych, z reguły operator systemu przesyłowego lub Wirtualna Elektrownia, przeprowadza symulację, w której instalacja jest redukowana dwukrotnie w ciągu jednej godziny i na nowo przywracana do normalnej pracy. Na przykład w Niemczech podejmuje się decyzję, czy instalacja jest w stanie dostarczyć rezerwę godzinową w wymaganych przedziałach czasowych i eksploatacyjnych na podstawie wykresu wyników, tzw. krzywej prekwalifikacyjnej (double hump). Wynik wstępnej kwalifikacji ostatecznie określa maksymalną moc, z jaką instalacja może wziąć udział w aukcji (mFRR).

Podobnie jak inne rodzaje usług regulacyjnych w krajach europejskich- regulacja pierwotna i regulacja wtórna - regulacja trójna sprzedawana jest na aukcji organizowanej przez operatora systemu przesyłowego (OSP). Przystępując do aukcji, uczestnicy rynku składają dwie oferty na swoją rezerwę trójną: Z jednej strony, w celu zapewnienia czystego świadczenia usługi, czyli oferta cenowa za wytwarzanie. Z drugiej strony, oferta na faktyczne wyprodukowanie 1kWh energii elektrycznej, w przypadku wahań częstotliwości sieci elektrycznej - jest to oferta za aktywację rezerwy trójnej.

Operatorzy instalacji otrzymują premię za gotowość do zmniejszenia lub zwiększenia produkcji w nagłych przypadkach. Cena za wytwarzanie jest zatem opłatą za dostarczenie energii elektrycznej w trybie czuwania/gotowości. Jest ona ustalana w ramach procesu „pay-as-bid“. Oznacza to, że każdy dostawca może określić poziom własnej oferty za wytwarzanie zgodnie z własnymi kosztami związanymi ze świadczeniem usług. Operatorzy systemów przesyłowych następnie porządkują złożone oferty w tak zwanej liscie rankingowej "Merit-Order": W przypadku rzeczywistego wytwarzania w kolejności rosnącej, od najniższej do najwyższej oferty naliczana jest dopłata za rezerwę trójną, która zostaje udostępniona przez operatora prowadzącego instalację. Przyznanie dopłat obejmuje taką liczbę instalacji, jaka jest konieczna do pokrycia wcześniej ustalonego zapotrzebowania.

Jeżeli grupa zapewniająca rezerwę lub instalacja w liście „Merit Order“ otrzyma dotację, ich oferta trafia do tzw. puli instalacji gwarantujących dyspozycyjność rezerw. Tutaj ceny za aktywację decydują o rzeczywistym użytkowaniu instalacji. Podobnie jak ceny za wytwarzamie, są one również ustalane w ramach procesu "pay-as-bid", tak aby każdy dostawca mógł ustalić własną cenę za wytwarzanie. Oferty cen za wytwarzanie są następnie ponownie układane w liście rankingowej „Merit-Order“ od najniższej do najwyższej oferty, w zależności od zapotrzebowania na rezerwę trójną. W przypadku rzeczywistego przywołania instalacji, dostawca otrzymuje cenę za wytwarzanie, którą zaoferował.

Opisany powyżej proces aukcyjny typu "pay-as-bid" gwarantuje, że udostępnianie rezerw trójnych pozostaje jak najbardziej korzystne dla operatorów systemów przesyłowych, ponieważ w razie potrzeby preferowane są najtańsze instalacje według listy rankingowej „Merit-Order“. Oznacza to jednak również, że instalacje z najdroższymi cenami za wytwarzanie, które znajdują się daleko w tyle na liście, są rzadko przywoływane i dlatego często nie są uwzględniane w kosztach związanych ze świadczeniem usług regulacyjnych.