Czym jest Umowa typu Power Purchase Agreement (PPA)?
Definicja
Umowa PPA (Power Purchase Agreement) jest długoterminową umową dostawy energii elektrycznej między dwiema stronami, zazwyczaj między producentem energii elektrycznej a klientem (konsumentem energii elektrycznej lub sprzedawcą). Umowa PPA szczegółowo określa wszystkie warunki działalności związanej z energią elektryczną - ilość energii elektrycznej do dostarczenia, wynegocjowane ceny, sposób księgowania i kary za nieprzestrzeganie przepisów.
Ze względu na fakt, że jest to umowa dwustronna, umowa PPA może przybierać różne formy i być dostosowana do potrzeb każdej ze stron umowy. Energia elektryczna może być dostarczana fizycznie lub w bilansie. Ze względu na zdolność do ograniczenia ryzyka związanego z cenami rynkowymi, umowy PPA są wykorzystywane w szczególności przez dużych odbiorców energii elektrycznej oraz w przypadku planowanych, większych inwestycji w budowę lub dalszą eksploatację elektrowni wykorzystujących energię odnawialną. Inaczej niż w USA, umowy zakupu energii elektrycznej nie są jeszcze szeroko rozpowszechnione w Europie.
Spis treści
- Jaki jest cel zawierania umów PPA?
- Umowy PPA i finansowanie energii odnawialnej
- Przejście do umów PPA po wygaśnięciu państwowego wsparcia
- Kto zawiera umowy PPA?
- Poszczególne rodzaje umów PPA
- Fizyczne umowy PPA (physical PPAs)
- Syntetyczne umowy PPA (znane również jako wirtualne lub „Synthetic” PPA)
- Korzyści związane z umowami PPA
- Ryzyka związane z umowami PPA
Zostań częścią Wirtualnej Elektrowni
Jaki jest cel zawierania umów PPA?
W zależności od wymagań rządu i otoczenia rynkowego, istnieją różne warunki dla umów o zakup energii elektrycznej.
Umowy PPA i finansowanie energii odnawialnej
Umowy o zakup energii elektrycznej (PPA) mogą finansować budowę (tj. koszty inwestycyjne) i funkcjonowanie (tj. koszty operacyjne) elektrowni wytwarzających energię elektryczną ze źródeł odnawialnych. Stosuje się je w szczególności tam, gdzie dostawcy energii elektrycznej mają prawne wymogi dotyczące dostaw energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, czego przykładem są Stany Zjednoczone. Umowy PPA mogą być również przydatne w krajach, w których rozwój energii odnawialnej nie stanowi jeszcze celu politycznego ani celu krajowego.
Przejście do umów PPA po wygaśnięciu państwowego wsparcia
Jeżeli ustawowe wsparcie finansowe wygasa dla istniejącej instalacji, umowa PPA może przejąć dalsze finansowanie eksploatacji instalacji, na przykład koszty utrzymania i dzierżawy. Długoterminowe prawdopodobieństwo, że odnawialne źródła energii staną się bardziej konkurencyjne, sprawia również, że istnieje możliwość wykorzystania umów PPA do pełnego finansowania elektrowni w przyszłości.
Kto zawiera umowy PPA?
Operatorzy instalacji wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych zawierają umowy PPA zarówno dwustronnie z przedsiębiorstwem będącym odbiorcą ("korporacyjne umowy PPA"- „Corporate PPA“), jak i z dystrybutorem energii elektrycznej, który nabywa wyprodukowaną energię elektryczną ("handlowe umowy PPA"- „Merchant PPA“). Ten ostatni wprowadza energię elektryczną na giełdę, albo dostarcza energię elektryczną do określonego odbiorcy energii elektrycznej, co sprawia, że umowa staje się "korporacyjną umową PPA".
Wiele międzynarodowych przedsiębiorstw już nabywa udziały w zużyciu energii elektrycznej w ramach umów PPA lub chciałoby zwiększyć udziały w zakupie energii elektrycznej w ramach umów PPA. Oprócz stabilnych warunków dostawy energii elektrycznej, ważną rolę odgrywa również aspekt ekologiczny.
Szczególnie dla operatorów instalacji o wysokich nakładach inwestycyjnych i niskich kosztach operacyjnych (np. fotowoltaika i turbiny wiatrowe), umowy PPA są dobrym sposobem zmniejszenia ryzyka związanego ze zmianą cen energii elektrycznej. Dzięki pewniejszemu wynagrodzeniu za energię elektryczną wzrasta nie tylko zaufanie przedsiębiorstw energetycznych, ale także partnerów finansujących rentowność instalacji.
Poszczególne rodzaje umów PPA
Umowy PPA są umowami dwustronnymi i w związku z tym zasadniczo korzystają ze swobody zawierania umów, co utrudnia klasyfikację lub usystematyzowanie różnych rodzajów umów o zakup energii elektrycznej. Niektóre cechy umowy znajdują się również w kilku rodzajach umów PPA. Niemniej jednak staraliśmy się sporządzić przybliżoną klasyfikację różnych typów umów o zakup energii elektrycznej (PPA).
Fizyczne umowy PPA (physical PPAs)
Istnieją trzy rodzaje fizycznych umów PPA , z których niektóre mogą się nakładać. Łącznie mają one precyzyjną definicję ilości energii elektrycznej sprzedanej i dostarczanej w ramach umowy PPA. Różnią się one jedynie sposobem zaopatrzenia.
- Umowy PPA typu On-Site: Umowa PPA typu On-Site obejmuje bezpośrednie fizyczne dostawy energii elektrycznej - dlatego obowiązkowa jest geograficzna bliskość między producentem a konsumentem. Wytwórnia musi być zlokalizowana za punktem pomiarowym konsumenta, na przykład na terenie przedsiębiorstwa. W przypadku umów PPA typu On-Site, opłaty takie jak opłaty sieciowe za energię elektryczną produkowaną przez elektrownię mogą zostać pominięte, ponieważ energia ta przepływa przez bezpośrednią linię energetyczną, a nie przez sieć publiczną do klienta. Wymiarowanie instalacji, a tym samym umowa o zakup energii elektrycznej opiera się zazwyczaj na profilu zużycia energii przez konsumenta. Operator sieci może być odpowiedzialny za dostarczanie pozostałej energii elektrycznej, jeżeli instalacja on-site nie jest w stanie pokryć zużycia energii elektrycznej, np. w okresach konserwacji. Ze względu na fakt, że energia elektryczna wytwarzana w ramach umów PPA typu On-Site bezpośrednio zmniejsza zużycie energii przez przedsiębiorstwo, wszystkie umowy tego typu są również umowami PPA zawieranymi przez przedsiębiorstwa (Corporate PPAs).
Przykład umowy PPA typu On-Site: przedsiębiorstwo przemysłowe posiada odpowiedni dach hali w swojej siedzibie i chciałoby zmniejszyć koszty zaopatrzenia w energię elektryczną. Przedsiębiorstwo nie chce jednak budować instalacji we własnym zakresie, ale raczej zlecać na zewnątrz ryzyko inwestycyjne, projektowe i operacyjne. W tym celu zawiera ono umowę PPA typu On-Site z projektantem, który następnie instaluje system fotowoltaiczny na dachu hali i sprzedaje wytworzoną tam energię elektryczną przedsiębiorstwu przemysłowemu.
- Umowy PPA typu Off-Site: W umowach PPA typu Off-Site nie ma fizycznych dostaw energii elektrycznej pomiędzy instalacją a konsumentem. Umowa przewiduje raczej bilansowy zakup pewnej ilości wytworzonej energii elektrycznej. W przeciwieństwie do umów PPA typu On-Site, producent dostarcza energię elektryczną do konsumenta poprzez sieć publiczną. W związku z tym konieczne jest dodatkowe rozliczenie poprzez grupy bilansujące elektrowni i odbiorcy. Elektrownia nie musi być instalowana w pobliżu odbiorcy. Zapewnia to dodatkową elastyczność, ponieważ operator może teraz wybierać lokalizacje o optymalnych warunkach dla swoich instalacji lub zdecydować się na istniejącą elektrownię wiatrową lub fotowoltaiczną. Elektrownia może również zawrzeć kilka umów PPA z różnymi klientami, którym przypisuje się część produkcji energii elektrycznej poprzez swoje grupy bilansujące. Cena za dostawę energii elektrycznej jest negocjowana w ramach umowy PPA. Zapewnia to długoterminową stabilność cen dla wszystkich uczestników. Podatki i opłaty za korzystanie z sieci będą nadal uiszczane na rzecz operatora sieci. Zielone certyfikaty, które są wydawane podczas produkcji energii elektrycznej, mogą i są zazwyczaj przekazywane klientowi.
Przykład umowy PPA typu Off-Site: przedsiębiorstwo z południowych Niemiec chce kupować ekologiczną energię elektryczną i nie jest uzależnione od zmian cen na giełdzie energii elektrycznej lub u poprzedniego dostawcy. W związku z tym zawiera ono umowę PPA typu Off-Site z projektantem w północnych Niemczech. Projektant buduje na przykład farmę wiatrową w Szlezwiku-Holsztynie i dostarcza uzgodnioną w umowie ilość całej tamtejszej wyprodukowanej energii elektrycznej grupie bilansującej przedsiębiorstwa z południowych Niemiec. W tym przypadku nie następuje bezpośrednia dostawa fizyczna, w związku z czym obowiązują wszystkie zwykłe opłaty za dostawę energii elektrycznej.
- Umowa PPA typu „sleeved”: Umowa PPA typu „sleeved” to w zasadzie umowa PPA typu Off-Site, w której dostawca usług energetycznych przejmuje różne procesy i działa jako interfejs między producentem a odbiorcą. Ewentualne zadania obejmują zarządzanie grupą bilansową, łączenie różnych producentów energii elektrycznej w celu utworzenia portfela elektrowni, dostarczanie resztek energii elektrycznej lub sprzedaż nadwyżek energii elektrycznej, przygotowywanie prognoz zapotrzebowania na energię, wprowadzanie do obrotu zielonych certyfikatów lub podejmowanie różnych rodzajów ryzyka, takich jak koszty bilansowania energii lub ryzyko niedotrzymania zobowiązań przez jedna ze stron umowy (niewypłacalność).
Syntetyczne umowy PPA (znane również jako wirtualne lub „Synthetic” PPA)
Syntetyczne umowy PPA oddzielają fizyczny przepływ energii elektrycznej od przepływu finansowego, a tym samym umożliwiają jeszcze bardziej elastyczne uzgodnienia umowne. W przypadku umów zakupu energii elektrycznej z materiałów syntetycznych (znanych również jako SPPA) producenci i konsumenci uzgadniają cenę za kilowatogodzinę energii elektrycznej, tak jak ma to miejsce w przypadku fizycznych umów PPA. Jednakże energia elektryczna nie jest dostarczana bezpośrednio z instalacji wytwarzającej energię elektryczną do konsumenta. Zamiast tego dostawca usług energetycznych wytwórcy (np. sprzedawca energii elektrycznej) przyjmuje wyprodukowaną energię elektryczną do swojej grupy bilansującej i prowadzi z nią obrót, np. na giełdzie. Dostawca energii konsumenta (np. przedsiębiorstwo miejskie) nabywa dla partnera, który zawarł umowę PPA po stronie konsumenta, dokładnie taki sam profil zasilania, jaki producent dostarczył swojemu dostawcy usług energetycznych, na przykład dokonując zakupów na rynku spot.
W syntetycznych umowach PPA przepływ energii elektrycznej jest obecnie uzupełniany tzw. kontraktem na transakcje różnicowe – „KTR” (Contract for Differences – CFD). W tej umowie partnerzy umowy PPA zobowiązują się do dokonania dodatkowych płatności z tytułu rekompensaty finansowej w zakresie, w jakim cena na rynku spot (za którą wypłacano wynagrodzenie za przepływ energii elektrycznej) odbiega od dwustronnie wynegocjowanej ceny. Oznacza to, że każdy partner umowny PPA ma dwa przepływy płatności (raz z odpowiednim dostawcą usług energetycznych i raz z partnerem umownym PPA), które w każdym przypadku sumują się do ceny PPA ustalonej na początku i tym samym zapewniają pożądaną stabilność cen po obu stronach.
Ze względu na zniesienie bezpośredniej fizycznej dostawy między umawiającymi się stronami, tak jak w przypadku umów PPA typu On-Site oraz zniesienie bezpośredniego powiązania bilansowego między obiema umawiającymi się stronami, tak jak w przypadku umów PPA typu Off-Site, ta forma umów PPA stanowi prosty i administracyjnie tani rodzaj umów PPA i jest odpowiednia na przykład w przypadku, gdy producent nie zarządza własną grupą bilansującą lub nie chce jej otworzyć.
Korzyści związane z umowami PPA
Długoterminowa stabilność cen, możliwości finansowania inwestycji w nowe zdolności wytwórcze lub ograniczenia ryzyka związanego ze sprzedażą i zakupem energii elektrycznej to oczywiste zalety umów PPA. Stwarza to klientom możliwość uczynienia ich marki bardziej zrównoważoną i bardziej ekologiczną.
Ponadto swoboda w konstruowaniu umów daje pewną elastyczność, aby odzwierciedlić indywidualne preferencje operatorów elektrowni i odbiorców energii elektrycznej. Dotyczy to również kształtowania cen: umowy PPA mogą być zawierane po stałych cenach lub umożliwiać większy udział w ryzyku i możliwościach rynkowych.
Ryzyka związane z umowami PPA
Umowy PPA są złożonymi umowami i często wymagają dużo czasu i konsultacji, aby mogły zostać faktycznie zawarte. Ze względu na długoterminowość umów PPA, obie strony są również związane warunkami długoterminowymi. Może to prowadzić do niekorzystnych skutków, jeżeli ceny dla jednej ze stron będą się kształtować w sposób negatywny. Produkcja energii elektrycznej, zwłaszcza z wiatru i fotowoltaiki, również ulega wahaniom. Jeżeli z góry uzgodnione ilości energii elektrycznej nie są dostępne w terminie dostawy, operator elektrowni musi być w stanie zrekompensować to finansowo lub fizycznie albo zlecić to stronie trzeciej, takiej jak podmiot zajmujący się obrotem energią elektryczną.
