Co oznacza Contract for Difference?
Definicja
Na rynku energii contract for difference (po polsku: kontrakt różnicowy) określa model wsparcia, w którym strona wspierająca i strona wspierana uzgadniają pewną cenę referencyjną. W przypadku, gdy rynkowe ceny energii są niższe niż cena referencyjna, dodatnia różnica jest wypłacana stronie wspieranej. W przeciwnym razie, gdy ceny energii są wyższe niż cena referencyjna, strona wspierająca otrzymuje tę różnicę. Można więc powiedzieć, że zarówno pozytywne, jak i negatywne odchylenia od ustalonej ceny referencyjnej są opłacane przez podmiot korzystający z tego systemu wsparcia. W tym kontekście mówi się również o symetrycznej premii rynkowej.
Zostań częścią Wirtualnej Elektrowni
Jak przebiega realizacja Kontraktu Różnicowego?
Jak najlepiej wspierać inwestorów w energetykę odnawialną systemem dotacji, gdy wahania cen na rynku energii elektrycznej są bardzo duże? Jak zapewnić, by operatorzy elektrowni mogli wiązać koniec z końcem w czasach niskich cen, ale jednocześnie nie czerpali nadmiernych korzyści z systemu dotacji w czasach wysokich cen energii elektrycznej? Jedną z możliwych opcji, stosowaną obecnie w Polsce, Wielkiej Brytanii czy Francji, jest subsydiowanie odnawialnych źródeł energii poprzez tzw. kontrakty różnicowe. W tym modelu dopłat określona jest stała minimalna płatność za MWh energii elektrycznej. Wysokość tej stawki dotacji jest zwykle określana w drodze procedury przetargowej - w Polsce takim przetargiem są aukcje organizowane w ramach Systemu Aukcyjnego przez Urząd Regulacji Energetyki. Tak ustalona dotacja przyznawana jest na określony czas. Zazwyczaj jest to okres wsparcia do około 20 lat. W Polsce, uczestnicy Systemu Aukcyjnego otrzymują wsparcie przez 15 lat. Cena aukcyjna jest również indeksowana o inflację.
Jak przebiega realizacja Contract for Difference?
Operator wspierany przez taki system wsparcia produkuje energię elektryczną w swojej instalacji. Jeśli cena, którą osiągnie na giełdzie, jest niższa od ceny referencyjnej ustalonej w kontrakcie różnicowym, operatorowi wypłacana jest różnica do ustalonej kwoty wsparcia. Jeśli cena jest wyższa od tej ceny referencyjnej, operator musi zapłacić różnicę partnerowi umowy.
W Polsce, ceną rynkową używaną w kontraktach różnicowych w ramach Systemu Aukcyjnego jest cena TGeBase, czyli średnia arytmetyczna ze średnich ważonych cen godzinowych danej doby dostawy (od 00:00 do 24:00), kalkulowanych na podstawie wszystkich kontraktów godzinowych blokowych i weekendowych.
Zaletą takiego systemu wsparcia jest fakt, że bazuje on przede wszystkim na rzeczywistych kosztach produkcji energii elektrycznej ponoszonych przez inwestorów, ponieważ ceny aukcyjne opiera się na projekcie i kosztach operacyjnych elektrowni, a nie na prognozach rynkowych wykorzystywanych do ustalania cen. Dzięki takiemu podejściu i wysokiej konkurencji w aukcjach OZE, w Polsce efektywnie i niskim nakładem kosztów wsparto budowę kilku gigawatów farm fotowoltaicznych.
Obecnie, ponieważ ceny energii elektrycznej są bardzo wysokie, a inwestorzy nie otrzymują już dotacji z polskiego Systemu Aukcyjnego, lecz muszą zwracać różnicę Zarządcy Rozliczeń S.A., dyskutuje się, czy umowy typu PPA nie mogłyby zastąpić uczestnictwa w systemie aukcyjnym. Wynika to faktu, że aktualne ceny referencyjne (wyznaczającą maksymalną wielkość wsparcia) są na poziomie 320,00 zł/MWh - 340,00 zł/MWh, podczas gdy ceny rynkowe w godzinach pracy fotowoltaiki oscylują średnio na poziomie 540-600 zł/MWh. Oznacza to, że wytwórcy pozostający w systemie aukcyjnym muszą oddawać do Zarządcy Rozliczeń S.A. około 220-260 zł/MWh - 340,00 zł/MWh.
Z kolei na innych rynkach, gdzie system wsparcia działa inaczej niż w Polsce, a rynek ma negatywne doświadczenia z umowami typu PPA opierającymi się na stałej cenie ustalonej na wiele lat, dyskutuje się, czy rozwiązania typu "contract-for-difference" nie byłyby również interesującą alternatywą dla umów typu PPA.
